SCIENCE ARTICLE
The human factor in contemporary organisations and changes in modern technology
More details
Hide details
1
Zakład Zarządzania i Ekonomii
Management and Economics, Uniwersytet Morski w Gdyni
Gdynia Maritime University, Poland
2
Department of Management and Economics, Gdynia Maritime University, Poland
Submission date: 2024-10-03
Final revision date: 2024-12-16
Acceptance date: 2025-01-07
Online publication date: 2025-01-15
Publication date: 2025-01-27
Corresponding author
Katarzyna Izabella Szelągowska-Rudzka
Zakład Zarządzania i Ekonomii
Management and Economics, Uniwersytet Morski w Gdyni
Gdynia Maritime University, 81-87 Morska Str., 81-225, Gdynia, Poland
Management 2024;28(2):377-404
KEYWORDS
JEL CLASSIFICATION CODES
TOPICS
ABSTRACT
The development of technology, the increasingly widespread use of its achievements prompt reflection on the role and importance of the human factor in contemporary organisations. The question arises: Will machines replace humans, or are humans more important than the products of modern technology? Therefore purposes of the paper are: 1) to identify the role and importance of the human factor in selected organisational models in relation to its other subsystems, including the technical subsystem; 2) to identify challenges to the human factor related to technological change in contemporary organisations. The study is theoretical in nature. A critical analysis of the literature on the subject was used as the research method. The methodologies of traditional and systematic literature review of the Scopus and WoS databases were used to collect data. The human factor plays a special role in organizational models. Without it, the other subsystems of the organisation, including the technical subsystem, would not be able to interact with each other, achieve the organisation's goals, create added value and the organisation's competitive position. The development of modern ICT technology, and Industry 4.0, poses challenges and threats to the human factor. It requires the development of the technical, digital and social competencies of employees. These competencies are essential for the integration and effective collaboration of humans and ICT. Researchers should look for comprehensive solutions leading to the integration of ICT technology with the human factor in the organization, so that modern technology supports people in their work, rather than replacing them. This requires research on HRM instruments that will facilitate employees' proper use of ICT, avoiding mistakes and risks associated with its incompetent use. Employers should introduce training and other HRM tools that develop employees' technical, digital and social competencies; develop and integrate technical and social subsystems with equal commitment and care.
REFERENCES (77)
1.
Adamik, A. (Ed.), (2019). Nauka o organizacji. Ujęcie dynamiczne. Łódź: Wydawnictwo Nieoczywiste.
2.
Amarilli, F., van den Hooff, B., van Vliet, M. (2023). Business-IT alignment as a coevolution process: an empirical study. Journal of Strategic Information Systems, No. 32, 1-21.
3.
Armstrong, M. (2021). Jak zarządzać ludźmi. Proste i efektywne strategie menadżerskie. Katowice: Lingea.
4.
Bacon, A., Armstrong, M. (2008). Zarzadzanie kapitałem ludzkim. Uzyskiwanie wartości dodanej dzięki ludziom. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
5.
Bielińska-Dusza, E., Lopes Da Costa, R., Hamerska, M. & Żak A. (2023). Study on the Impact of Remote Working on the Satisfaction and Experience of IT Workers in Poland. Forum Scientiae Oeconomia, Vol. 11, Iss. 4, 10-34. DOI: 10.23762/FSO_VOL11_NO4_1.
6.
Bielski, M. (1992). Organizacje. Istota, struktury, procesy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
7.
Bielski, M. (2002). Podstawy organizacji i zarządzania. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Back.
8.
Boy, G.A. (2023). An epistemological approach to human systems integration. Technology in Society, No. 74, 1-16.
9.
Cellary, W. (2019). Przemysł 4.0 i Gospodarka 4.0. Biuletyn PTE, No. 3(86), 48-52.
10.
Cierniak-Emerych, A. (2012). Uczestnictwo pracobiorców w gospodarowaniu potencjałem pracy przedsiębiorstwa. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
11.
Cierniak-Emerych, A. & Gableta, M. (2022). Gospodarowanie potencjałem pracy zorientowane na interesy pracobiorców. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
12.
Czakon, W. (Ed.) (2015). Podstawy metodologii badań w naukach o zarzadzaniu (3rd ed.). Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.
13.
Czerska, M. (1996). Organizacja przedsiębiorstw. Metodologia zmian organizacyjnych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
14.
Daniecki, W. (2018). Koniec z makiawelistycznym zarzadzaniem. Od teraz podmiotowe przywództwo (2nd ed.). Warszawa: CeDeWu.
15.
Davenport, T.H. (2007). Zarządzanie pracownikami wiedzy. Warszawa: Oficyna a Wolter Kluwer business.
16.
Ergen, A., Unal, A.N. & Saygili M.S. (2021). Is It Possible to Change the Cyber Security Behaviours of Employees? Barriers and Promoters. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, No. 10(4), 210-224. DOI:10.36941ajis-2021-0111.
17.
Ghobadi, S., Mathiassen, L. (2024). A Cognitive Method for Comparing and Elaborating on Technology Frames. British Journal of Management, No. 35, 706–728. DOI: 10.1111/1467-8551.12752.
18.
Galanti, T., De Vincenzi, C., Buonomo, I. & Benevene, P. (2023). Digital Transformation: Inevitable Change or Sizable Opportunity? The Strategic Role of HR Management in Industry 4.0. Administrative Sciences, No. 13(30), 1-19. DOI:10.3390/admsci 130 20030.
19.
Gembalska-Kwiecień, A. (2018). Advancement of Tools Supporting Improvement of Work Safety in Selected Industrial Company. Management Systems in Production Engineering, 26(1), 31-34. doi:10.2478/mspe-2018-0005.
20.
Gorod, A., Hallo, L. & Nguyen, T. (2018). A Systemic Approach to Complex Project Management: Integration of Command-and-Control and Network Governance. Systems Research and Behavioural Science, No. 35(6), 811-837. DOI:10.1002/sres.2520.
21.
Gorzelany-Dziadkowiec, M. & Smutek H. (2020). Zintegrowane zarządzanie we współczesnych organizacjach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
22.
Götz, M. (2018). Przemysł czwartej generacji (przemysł 4.0) a międzynarodowa współpraca gospodarcza. Ekonomista, 4. Retrieved from
http://www.ekonomista.info.pl.
23.
Griffin, R.W. (2007). Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
24.
Grudowski, P. (2003). Jakość, środowisko i bhp w systemach zarządzania. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza.
25.
Jagoda, A. (2017). Organizacja pracy w przedsiębiorstwie. Identyfikacja, diagnoza, perspektywy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
26.
Juchnowicz, M. (Ed.) (2007). Elastyczne zarządzanie kapitałem ludzkim w organizacji wiedzy. Warszawa: Difin.
27.
Juchnowicz, M. (Ed.) (2014). Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy, narzędzia, aplikacje. Warszawa: PWE.
28.
Kelan, E. K. (2023). Automation Anxiety and Augmentation Aspiration: Subtexts of the Future of Work. British Journal of Management, No. 34, 2057–2074. DOI: 10.1111/1467-8551.12679.
29.
Khan, B., Alghathbar, K.S., Nabi, S.I. & Khan, M.K. (2011). Effectiveness of information security awareness methods based on psychological theories. African Journal of Business Management, No. 5 (26), 10862-10868. DOI:10.5897/ AJBM11.067.
30.
Kisielnicki, J. (2010). Zarządzanie. Warszawa: PWE.
31.
Kizielewicz, J. (2016). Konsumpcja podróżujących morskimi statkami wycieczkowymi w nadmorskich obszarach recepcji turystycznej. Gdynia: Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni.
32.
Klimas, P., Stańczyk, S. & Sachpazidu-Wójcicka, K. (2020). Metodyka systematycznego przeglądu literatury – wyzwania selekcji a posteriori podczas tworzenia bazy literatury. In: A. Sopińska, A. Modliński (Eds.), Wyzwania metodyczne współczesnego zarządzania, cz. 1, (pp. 39-52). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
33.
Knosala, R., Tomczak-Horyń, K. & Wasilewska B. (2019). Kreatywność pracowników i twórcze zespoły. Warszawa: PWE.
34.
Kobis, P. (2021). Human factor aspects in information security management in the traditional IT and cloud computing models. Operations Research and Decisions, No. 31(1), 61–76. DOI:10.37190/ord 210104.
35.
Kopertyńska, M.W. (Ed.) (2020). Zarządzanie pracą w zmieniających się uwarunkowaniach funkcjonowania organizacji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
36.
Kożuch, B. (2020). Nauka o organizacji (4th ed.), Warszawa: CeDeWu.
37.
Koźmiński, A. & Obłój, K. (1989). Zarys teorii równowagi organizacyjnej. Warszawa: PWE.
38.
Koźmiński, A.K. & Latusek-Jurczak, D. (2017). Rozwój teorii organizacji. Od systemu do sieci. Warszawa: Poltext.
39.
Król, H. (2006a). Transformacja pracy i funkcji personalnej. In: H. Król, A. Ludwiczyński (Eds.), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
40.
Król, H. (2006b). Podstawy koncepcji zarzadzania zasobami ludzkimi. In: H. Król, A. Ludwiczyński (Eds.), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
41.
Krzyżanowski, L. (1985). Podstawy nauki zarządzania. Warszawa: PWN.
42.
Krzyżanowski, L. (1999). O podstawach kierowania organizacjami inaczej. Warszawa: PWN.
43.
Lassen, A.H. & Waehrens, B.V.V. (2021). Labour 4.0: developing competences for smart production. Journal of Global Operations and Strategic Sourcing, No. 4(4), 659-679. DOI:10.1108/ IJOPM-07-2021-0428.
44.
Lenart-Gansiniec, R. (2021). Systematyczny przegląd literatury w naukach społecznych. Przewodnik dla studentów, doktorantów i nie tylko, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
45.
Lescano Duncan, L. R. (2018). Middle managers service leadership. Cuadernos De Gestión, No. 11(3), 73–84. DOI:10.5295/cdg.110276ll.
46.
Lichtarski, J. (2015). Praktyczny wymiar nauk o zarządzaniu. Warszawa: PWE.
47.
Lipka, A. (2000). Strategie personalne firmy. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
48.
Louis, E. & Spinellis D. (2001). Information systems security in the Greek public sector. Information Management & Computer Security, No. 9(1), 21–31. DOI:10.1108/09685220110366740.
49.
Martinetti, A., Awadhpersad, P., Singh, S. & van Dongen, L.A.M. (2021). Gone in 2s: a deep dive into perfection analysing the collaborative maintenance pitstop of Formula 1. Journal of Quality in Maintenance Engineering, No. 27(3), pp. 550–564. DOI:10.1108/JQME-07-2020-0062.
50.
Moczulska, M. (2023). Zaangażowanie pracowników. Perspektywa koopetycji w organizacji. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
51.
Morgan, G. (2013). Obrazy organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
52.
Mroziewski, M. (2005). Style kierowania i zarzadzania. Wybrane koncepcje. Warszawa: Difin.
53.
Sobol E. (ed.). (2002). Nowy słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
54.
Oczkowska, R. (red.) (2020). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Uwarunkowania, instrumenty, trendy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
56.
Piątek, Z. (2017). Czym jest Przemysł 4.0? – cz. 1.
https://przemysl-40. pl/index.php /2017/03/22/czym-jest-przemysl-4-0/ (22.06.2024 - access date).
57.
Pocztowski, A. (Ed.) (2007). W kierunku jakości kapitału ludzkiego, Warszawa: IPiSS.
58.
Pocztowski, A. (2018), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Koncepcje, praktyki, wyzwania. Warszawa: PWE.
59.
Preve, N. (2012). Investment in Human Capital as a Means to Preserve IT Strategic Advantage in an Organization: A Case Study of Greece. International Journal of Human Capital and Information Technology Professionals, No. 3(2), 1-15. DOI:10.4018/jhcitp.2012040103.
60.
Prouska, R., Nyfoudi, M., Psychogios, A., Szamosi, L.T. & Wilkinson, A. (2023). Solidarity in Action at a Time of Crisis: The Role of Employee Voice in Relation to Communication and Horizontal Solidarity Behaviour. British Journal of Management, No. 34, 91–110. DOI: 10.1111/1467-8551.12598.
61.
Przybyszewski, R. (2007). Kapitał ludzki w procesie kształtowania gospodarki opartej na wiedzy. Warszawa: Difin.
62.
Shpak, N., Karpyak, A., Rybytska, O., Gvozd, M. & Sroka, Wł. (2023). Assessing the business models of Ukrainian IT companies. Forum Scientiae Oeconomia, No. 11(1), 13-48. DOI: 10.23762/FSO_VOL11_ NO1_2.
63.
Silva, C.S., Borges, A.F. & Magano, J. (2022). Quality Control 4.0: a way to improve the quality performance and engage shop floor operators. The International Journal of Quality & Reliability Management, No. 39(6), 1471-1487. DOI:10.1108/IJQRM-05-2021-0138.
65.
Sułkowski, Ł. (2002). Kulturowa zmienność organizacji. Warszawa: PWE.
66.
Sułkowski, Ł. & Lenart-Gansiniec, R. (2021). Epistemologia, metodologia i metody badań w naukach o zarządzaniu i jakości, Łódź: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk.
67.
Surawski, B. (2018). Specjaliści jako kluczowa grupa pracowników wiedzy w organizacji i gospodarce. Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance, 3(16), 251–264.
https://czasopisma.bg.ug.edu.p... article/view/7692 (10.06.2024 - access date).
68.
Swanson, R.A. (2023). Zarządzanie rozwojem zasobów ludzkich. Warszawa: PWN.
69.
Szelągowska-Rudzka, K. (2018). University Social Responsibility and Direct Participation of Academic Teachers. In: Ravesteijn, P., de Waal, B.M.E. (Eds.). Proceedings of the 14th European Conference on Management, Leadership and Governance, (pp. 264-272). Academic Conferences and Publishing International Limited Reading. UK.
70.
Ścigała, M., Tworek, K. & Martan J. (2014). Technologie informacyjne determinantą innowacyjności – aktualny model organizacji. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie, No. 68, 413-423.
71.
Theriou, G.N. & Chatzoglou, P. (2014). The impact of best HRM practices on performance – identifying enabling factors. Employee Relations, No. 36(5), 535-561. DOI:10.1108/ER-02-2013-0025.
72.
Thylén, N., Wänström C. & Hanson R. (2023). Challenges in introducing automated guided vehicles in a production facility – interactions between human, technology, and organisation. International Journal of Production Research, 61(22), 7809–7829. DOI:10.1080/00207543.2023. 2175310.
74.
Vivek, T. (2021). Countering effects of technostress on productivity: moderating role of proactive personality. Benchmarking, No. 28(2), 636-651. DOI:10.1108/BIJ-06-2020-0313.
75.
Witczak H. (2017). Strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi. Studium systemu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
76.
Wojtczuk-Turek, A. (2020). Przekształcanie pracy. Perspektywa pracownika i organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
77.
Zakrzewska-Bielawska, A. (Ed.) (2019). Podstawy zarzadzania. Teoria i ćwiczenia. Łódź: Wydawnictwo Nieoczywiste.